Châteauneuf-du-Pape – najbardziej znana i największa apelacja Doliny Rodanu (Côtes du Rhône). Prawie 3200 ha upraw, 320 winogrodników, 14 mln butelek rocznie, 13 odmian winorośli, historia sięgająca panowania francuskich papieży i słynne wino o tej samej nazwie.
Historia
Wszystko zaczyna się od Jana XXII, który w 1323 roku stawia letnią posiadłość na wsi. Rezyduje nie w Watykanie, ale w Avignion, więc zupełnie nieopodal powstaje châteauneuf du Pape czyli „nowy papieski pałac”. To nie przypadek, że właśnie tutaj, bo miejsce od dawna już znane było z dobrego wina, on zaś podnosi je do rangi „Vin du Pape”. Z piwnicy nowego pałacu papieża wino rusza w świat i z czasem tamże zyskuje uznanie. Ciekawe, że obecna nazwa miejscowości Châteauneuf-du-Pape pochodzi dopiero z wieku XIX.
W 1923 roku, pod przewodnictwem rzutkiego winiarza i prawnika zarazem, barona Le Roy de Boiseaumarié powstają zapisy prawne regulujące zasady uprawy, zbioru, produkcji Châteauneuf-du-Pape, granice obszaru itp. Za tym wzorem, kilka lat później, w 1935 roku, stworzono przepisy słynnej francuskiej klasyfikacji AOC (Appellation d’Origine Contrôlée).
Apelacja
Apelacja Châteauneuf-du-Pape obejmuje obszar pięciu gmin:
- Châteauneuf-du-Pape,
- Courthézon,
- Bédarrides,
- Orange
- i Sorgues.
Tutejsze terroir to gliniasto-piaszczyste pagórki o wapiennym podłożu, pokryte warstwą kamieni – otoczaków (galets) naniesionych przez Rodan w czwartorzędzie, które w nocy oddają winnym krzewom skumulowane w ciągu dnia ciepło. Gorący i suchy klimat sprzyja winoroślom, zagrożeniem natomiast jest pojawiający się od północy, z Alp, gwałtowny i mroźny wiatr – mistral, który potrafi wiać i kilka tygodni bez przerwy (nawet z prędkością 100 km/h), ale też zapobiega on grzybom i pleśniom. Nasłonecznienie regionu wynosi 2750 godzin w roku (w Burgundii 2000).
13 szczepów winorośli
Châteauneuf-du-Pape może powstać z kombinacji następujących odmian:
- grenache noir (grenache blanc)
- syrah
- mourvèrde
- cinsault
- counoise
- vaccarèse
- terret noir
- muscardin
- bourboulenc
- clairette
- picardan
- piquepoul
- roussanne
Z odmian: grenache blanc, bourboulenc, clairette, picardan, piquepoul, roussanne – robione jest białe Châteauneuf-du-Pape, jednak zdarza się to zdecydowanie rzadziej (ok. 6%).
Wino Châteauneuf-du-Pape
Możliwości jest zatem bardzo wiele – do tego dodać trzeba indywidualne podejście producentów do procesu winifikacji, czy różnice w samych siedliskach – a więc z wieloma obliczami „papieskiego wina” możemy mieć do czynienia. Od delikatnych, owocowych i młodych do gęstych, ognistych (nawet do 14% zaw. alkoh.) i pełnych wigoru. Zacytuję Eyewitness Companions – Wines of the World: „Zasada idealnego kupażu opracowana na początku XX wieku w Château la Nerthe zakłada użycie 10 szczepów:
- grenache i cinsault – by wino było miękkie, ciepłe i trwałe;
- mourvèrde, vaccarèse, muscardin i syrah – żeby było dobrze zbudowane, świeże, długowieczne i sycące;
- counoise i piquepoul – dla dodania winnego charakteru, świeżości oraz wzmocnienia bukietu;
- bourboulenc i clairette – dla żywości, finezji i błysku”.
W praktyce, 3/4 kupażu najczęściej stanowi grenache. Fermentacja trwa zwykle ok. 2 tygodni, a starzenie 2 lata w dużych kadziach drewnianych, lub ostatnio w dębowych beczkach..
Przydatne informacje
- Dobre châteauneuf może wytrzymać nawet 20 lat i zdarza się, że robione jest w 100% tylko z grenache.
- Polecani producenci: Château de Beaucastel, Château Rayas, Château la Nerthe, Domaine de la Janasse, Domaine Pegau.
- Cena: 70 – 170 zł, a w dyskoncie nawet już za 35 zł (pamiętajmy, że za ceną zwykle stoi klasa wina).
- Z czym je pić? Podaję, za Michelem Chapoutierem: „Châteauneuf-du-Pape stanowi dobre uzupełnienie dojrzałych serów, sarniny tudzież najbardziej aromatycznych mięs z dzika”.
- Najlepsze ostatnie roczniki: 2000, 2001, 2003, 2004, 2005 2006, 2007*, 2008 (*wyjątkowy)
- A tak oznaczana jest butelka z Châteauneuf-du-Pape:
O apelacji Châteauneuf-du-Pape: