Barolo

piemont

Barolo – wielkie wino z Piemontu, to niewątpliwie jedno z najbardziej uznanych i rozpoznawalnych włoskich win na świecie. Swoją międzynarodową sławę zawdzięcza zmowie trzech osób…

 

Historia barolo ma dwóch ojców i jedną matkę

Pierwszym ojcem barolo jest Camillo Benso Cavour. Hrabia, wielki mąż stanu i współtwórca zjednoczenia Włoch. Drugi, to francuski enolog Louis Oudart, sprowadzony do Piemontu w połowie XIX wieku przez Cavoura dla stworzenia wina wysokiej jakości, wzorowanego na winach francuskich. Mówimy o czasach, kiedy pito tutaj niczym nie wyróżniające się słodkie i lekko musujące wina czerwone. Natomiast matką barolo jest markiza Giulia Faletti di Barolo, która podjęła jego produkcję w swoich włościach.

.

Już od samego początku barolo skazane było na sukces.

Camilo Cavour zasłynął jako genialny polityk. W 1852 roku zostaje premierem królestwa Piemontu i Sardynii, a 9 lat później pierwszym premierem zjednoczonych Włoch. Oudart tworzy z miejscowego szczepu pierwsze piemonckie wino wytrawne, a dzięki wpływom Cavoura w krótkim czasie wino zyskuje uznanie na dworze królewskim i wśród piemonckiej szlachty. Są także przekazy, że markiza Faletti wysłała królowi w celach degustacyjnych 500-litrową beczkę wina, a Karol Albert tak się w nim rozsmakował, że postanowił kupić posiadłości w Verduno, Pollenzo i Santa Vittoria d’Alba, by wytwarzać je samemu. Zatrudnił nawet własnego enologa Paolo Francesco Staglieno, który doskonalił technologię wytwarzania barolo przyczyniając się znacznie do poprawy jego jakości. Następca Karola Alberta, syn Wiktor Emanuel II dodatkowo uruchomił produkcję barolo w swoim dworku w Serralunga d’Alba. Stąd wypromowane określenie, że barolo jest „winem królów”. O takim wizerunku każdy trunek może tylko marzyć. Do końca XIX wieku barolo staje się już renomowanym włoskim winem. Wszystko zatem od samego początku sprzyjało promowaniu barolo. Nawet atak filoksery, który pod koniec XIX wieku całkowicie wyniszczył piemonckie winnice, jakimś cudem oszczędził odmianę nebbiolo, z której wino postanowiono robić.

 

Nazwa barolo powstała od niewielkiej (dziś zamieszkuje tu ok. 700 osób) miejscowości – z celtyckiego: „bas reul” – niskie miejsce. – Barolo jest położone niżej niż sąsiadujące z nią miejscowości. – Tutaj właśnie markiza Giuila posiadała zamek i przyległości, a w tym, rzecz jasna, winnice. Jej postać jest bardzo ciekawa. Giulia Faletti, z domu Juliette Colbert, urodzona we Francji, w Vandée, wychodzi za mąż za markiza z zamożnego rodu Falettich z Barolo. Mocno angażuje się w działalność charytatywną. W testamencie cały swój majątek przekazuje na cele dobroczynne. Za życia uznana za świętą. Po jej śmierci powstaje szkoła dla biednych dzieci z okolic, a w zamku działające aż do 1958 roku Collegio Barolo. W 1991 Jan Paweł II rozpoczyna jej proces beatyfikacyjny. …I jeszcze miała czas i serce zajmować się barolo…

 

nebbiolo
„nebbiolo” – po włosku oznacza mgłę (zdj. Marian Jeżewski)

 .

Barolo zmienia się

Pierwszy sukces miał miejsce w wytwórni markizy Faletti gdzie przefermentowano cały moszcz uzyskując wino wytrawne, całkiem eleganckie i mocne – poznano jaki w nebbiolo drzemie potencjał. Z początku mieszano owoce z różnych winnic nie zwracając większej uwagi na ich pochodzenie. Dopiero na przełomie lat 50-60-tych XX wieku zaczęto zauważać, że ta odmiana kapitalnie oddaje charakter terroir, miejsca gdzie rośnie. Postanowiono więc identyfikować najlepsze winnice i działki. Należy tutaj odnotować cenny wkład Alfredo Prunotto oraz zatrudnionych przez niego enologów Renato Ratti i Beppe Cola.

barolo_renato-ratti

Ograniczono zbiory do maksimum 8 ton z hektara. Zaczęto bardziej dbać o jakość gron. Nebbiolo daje winu niezbyt intensywny blado-czerwony kolor, aby go poprawić zaczęto dodawać do fermentacji szczepy barbera czy nawet cabernet savignion. Zabroniono jednak tego procederu. Niektórzy winiarze postanowili lekko podgrzewać wino w trakcie fermentowania, by wyciągnąć ze skórek więcej barwnika, dodatkowo skrócono czas samej fermentacji do 3, góra 9 dni, z tradycyjnego ok. miesiąca. Wino staje się wtedy mniej cierpkie, ma mniej goryczki, a więcej słodyczy i owocu, i jest pełniejsze. Młodzi enolodzy wprowadzili też inne innowacje np. mieszadła do kadzi fermentacyjnej. Zamiast tradycyjnej dużej kadzi tzw. botti (kilka – kilkanaście tysięcy litrów pojemności) z dębu sloweńskiego, barolo dojrzewa w nowych, małych barrique (225 litrów) z dębu francuskiego. Wszystko, by nadać mu bardziej nowoczesny, bordoski charakter. Winiarze i enolodzy stworzyli między sobą konkurencję i podział na awangardę i obrońców tradycji. Złotym środkiem wydaje się połączenie tradycji z nowoczesnością.

 

barolo-veglio
w kieliszku barolo – w tle winnica Veglio Michelino & Figlio gdzie przyszło na świat

 

Barolo – podstawowe informacje:

– W 1980 roku Barolo otrzymało, jako jedno z pierwszych we Włoszech najwyższy status klasyfikacji jakości DOCG. (Dotyczy to win z jednej winnicy, tzw. cru, mieszanki zostały przy DOC.)

– Barolo robione jest w 100% z rodzimej odmiany nebbiolo.

– DOCG Barolo należy do okręgu Langhe – to mocno pofałdowane wzgórza, ze stromymi zboczami, gleby bogate w minerały powstałe z osadów morskich, także w pierwiastki takie jak żelazo, mangan i magnez oraz wapienie i piaskowce. W regionie Barolo jest 11 okręgów miejskich, a najważniejsze z nich, oprócz samego Barolo, to: Castiglione Falletto, La Morra, Monforte d’Alba i Serralunga d’Alba.

– Obszar winnic zajmuje ok. 1300 ha.

– Klasyczne barolo ma mnimum 3 lata:  2 dojrzewa – w beczce + 1 rok – w butelce.

– Młode barolo jest mocno kwasowe i bardzo taniczne, przeważają aromaty fiołków, czerwonej porzeczki. Z wiekiem wino szlachetnieje, taniny łagodnieją, a bukiet staje się bardziej złożony, pojawiają się nuty skóry, tytoniu, pieprzu, czerwonych owoców. Z czasem jest coraz ciekawsze, zaskakujące, bogatsze w bardziej wyrafinowane smaki, potrafi rozwijać się nawet 15 lat i więcej.

– Bardzo dobre roczniki: 1998, 1999, 2000*, 2001, 2004*, 2005, 2006  – *wybitne

– cena barolo: ok. 100-160 zł i w górę, w dyskoncie 30 zł (?)

 

czytaj także: Piemont

.

2 komentarze

Leave a Reply

Your email address will not be published.

weryfikacja wieku czy masz ukończone 18 lat?